Паролингизни унутдингизми?
Login
Left, Right, Center Left, Center, Right Center, Left, Right



1-Dars JavaScript - Дастлабки кадамлар

Кириш. Дастлабки кадамлар

JavaScript – Netscape фирмаси томонидан ишлаб чикилган скриптлардан тузилган янги тилдир. JavaScript ёрдамида сиз ажойиб Web сахифалар яратишингиз мумкин. JavaScript ёрдамида нималар килиш мумкинлигини курасиз  ва хаттоки кандай килинишини билиб олишингиз мумкин.
JavaScript – бу Java эмас.
Купчилик одамлар JavaScript – бу худди Javaнинг узи деб билишади, чунки уларнинг номи бир хилликка эга. Хакикатда эса бундай эмас. Хозирча бу тиллар орасидаги фаркларнинг барчасини курсатиб утиш ортикча деб уйлайман, шундай экан JavaScript бу Java эмаслигини эсда тутсангиз бас.
JavaScriptни ишлатиш(запуск).
JavaScriptда ёзилган скриптларни чикариш учун нима килиш зарур? Сизга JavaScript билан ишлаш кобилиятига эга булган броузер талаб килинади. Масалан, Netscape Navigator (2.0 версиясидан бошлаб) ёки Microsoft Internet Exploler (MSIE – 3.0 версиясидан бошлаб). Бу броузерлар кенг кулланилиб бошлангандан бошлаб, купчилик одамлар JavaScript тилида скриптлар билан ишлаш имкониятига эга булди.
            Албатта бу берилган дастурни укишдан олдин сиз HTML тилининг асослари билан танишган булишингиз шарт. HTML тили хакида Yahoo кидириш серверида “HTML” калит сузи буйича кидирувни ташкил килиш керак.
HTML – Сахифада JavaScriptни жойлаштириш.

JavaScript нинг скрипт кодлари HTML сахифада тугридан тугри жойлаштирилади. Бунинг кандай килинишини куриш учун куйидаги оддий мисол оркали куриб чикамиз:
<HTML>
<BODY>
<BR>
   Бу оддий HTML хужжат.
</BR>
<script language=”JavaScript”>
document.write (“Бу эса  JavaScript”)
</script>
<BR>
   Яна HTML. Хужжат.
</BR>
</BODY>
</HTML>
Бир карашда бу мисол оддий HTML документни эслатади. Биргина бу ерда янги конструкция:
<script language=”JavaScript”>
document write (“Бу эса JavaScript”)
</script>
Бу хакикатан хам JavaScript коди. Бу скриптнинг кандай ишлашини куриш учун жорий мисолни HTML файли сифатида ёзиб олинг ва броузерга юкланг.
            Бу эса уша файл бажарилишининг натижаси (Агар JavaScriptни куллаб-кувватловчи броузердан фойдалансангиз сизда 3 сатр булади):
Буоддий HTML хужжат.
Буэса JavaScript
Яна HTML. Хужжат.
Шуни айтиш керакки, берилган скрипт унчалик фойдали эмас, буни HTMLнинг «хакикий» тилида ёзганда хам булар эди.
Биз шунчаки <script> тегининг белгисини куриб чикдикк. <script> ва </script> теглари орасидаги барча нарсалар JavaScript асосий буйруклардан ташкил топади булардан бири  document.write буйругини ишлатилишини куришингиз мумкин. document.write буйруги качонки жорий документга(хужжатга) бирор нарса ёзиш керак булса ишлатилади. Демак, бизнинг кичкина дастуримиз HTML документда “ Бу эса JavaScript ” фразасини ёзади.

JavaScriptни куллаб-кувватламайдиган броузерлар.

Агар броузер JavaScriptни кабул килмаса, будай сахифа кандай куринишда булади. JavaScriptни куллаб-кувватламайдиган броузерлар <script> тегини “танимайди”. Улар буни оддий матн сифатида чоп килади. Бошкача килиб айтганда бизнинг дастуримизда келтирилган JavaScript коди HTML документдан тугри марказида пайдо булади. Албатта бу бизнинг максадларимизга тугри келмайди. Бу хол учун махсус усул мавжуд ва бунда кириш скрипт коди броузернинг эски версияларидан беркитилади. Бунинг учун HTML нинг <!-- > коментария теги ишлатилади. Натижада бизнинг кириш кодимизнинг янги куриниши куйидагича булади:
<HTML>
<BODY>
<BR>
Бу оддий HTML документ.
</BR>
<script language=”JavaScript”>
<!-- from old browsers>
document.write (“ Бу эса JavaScript”)
//…
</script>
<BR>
Яна HTML документ.
</BR>
</BODY>
</HTML>
Броузер JavaScriptни куллаб-кувватламаган холда куйидагича чоп килар эди:  
                   
                    Бу оддий HTML документ.
                   Яна HTML документ.
Броузер JavaScriptни куллаб-кувватламаган холда ва HTML нинг комментория теги йук булганда куйидагича чоп килар эди:
            Бу оддий HTML документ.
docuemnt. write (“Бу эса JavaScript!”)
            Яна HTML документ.
Илтимос, шунга эътиборингизни каратингки, сиз JavaScript нинг дастлабки кодини тула равишда беркита олмайсиз.

Share